کدک صوتي چيست ؟

سلام ، به يکي ديگر از مقالات آموزشي VoiPing خوش آمديد . حتما تا به حال هنگام بررسي و جست‌و‌جو در مورد مراکز تلفني و يا گيتوي‌ها نام Codec را شنيده‌ايد و مي‌دانيد که هنگامي که در يک سيستم تلفني ، کدک‌ صوتي را درست تنظيم نکنيم ، با اختلالات و مشکلات بسيار زيادي رو به رو مي‌شويم . ولي واقعا کدک صوتي چيست ؟ و چگونه مي‌توان به کمک تنظيم دقيق و درست يک مرکز تلفن با کدک‌هاي مناسب ، سيستم تلفني مورد نظر خود را به درستي راه‌اندازي کنيم . براي درک بهتر مفهوم Codec با ما همراه باشيد .

مفهوم کدک صوتي چيست ؟

براي درک کدک در ابتدا بايد با چگونگي تبديل صدا يا موج آنالوگ به ديجيتال آشنا شويد . هنگامي پشتيباني VOIP که از يک سيستم ديجيتال براي برقراري ارتباط صوتي استفاده مي‌کنيد ، سيستم تلفني بايد امواج دريافتي از صداي شما را به بيت‌هاي ديجيتال تبديل کرده و براي طرف مقابل ارسال نمايد .

زماني که يک فرد شروع به صحبت کردن مي‌کند ، صداي او بين فرکانس 200 تا 9000 هرتز قرار دارد . اما براي ارسال يک صداي قابل فهم در بستر تلفن کافيست فرکانس صداي وي را در بازه‌‌ي 300 تا 3400 هرتز براي طرف مقابل ارسال کنيم .

طبق نظريه Nyquist که در آن فرکانس بين 300 تا 4000 هرتز را در سمت نرم افزار CRM  ديگر قابل بازسازي مي‌کند ، اگر از بيشترين فرکانس صداي ارسالي به اندازه دو بار در ثانيه نمونه‌ برداري کنيم ، مي‌توانيم صداي ارسالي را در سمت ديگر باز‌سازي نماييم . بنابراين براي ارسال يک موج آنالوگ در بستر ديجيتال کافيست به اندازه 8000 بار در ثانيه ( 2*4000=8000 ) از فرکانس صداي انسان نمونه‌ برداري کنيم .

هر يک از اين نمونه‌هايي که گرفته مي‌شود يک بايت را اشغال مي‌کند . در شکل ذيل يک ثانيه از محور نمونه‌گيري از سيگنال آنالوگ را مشاهده مي‌نماييد .

به اين مرحله از تبديل موج آنالوگ يه ديجيتال Quantization گفته مي‌شود . همانطور که مي‌بينيد محور عمودي تلفن گويا اين شکل به دو بخش صفر تا 127+ و 127- تقسيم شده است و دليل اين موضوع اين است که يک بايت ، 8 بيت دارد که مي‌تواند مقدار 0 تا 255 را نمايش دهد . اين بايت براي نمونه گيري به دو بخش مثبت و منفي تقسيم شده است که بين اعداد 127+ و 127- قرار مي‌گيرد . در صورتي که بيت اول سمت چپ 1 باشد عدد به صورت مثبت خوانده مي‌شود و در صورتي که بيت اول سمت چپ صفر باشد عدد به صورت منفي خوانده مي‌شود .

پس با توجه به مطالبي که تا اين مرحله گفته شد براي تبديل صداي آنالوگ به ديجيتال از موج آنالوگ آن در هر ثانيه 8000 نمونه مي‌گيريم که هر کدام از اين نمونه‌ها يک بايت را اشغال مي‌کند . بنابراين در مجموع  8000 * 8 = 64Kbps پهناي باند براي ارسال اين صوت در بستر ديجيتال احتياج داريم .

حال که با نحوه تبديل صوت آنالوگ به ديجتال آشنا شديد بايد بدانيد که به اين روند تبديل صوت ، کدک صوتي گفته مي‌شود . اين روند تبديل ، انواع گوناگوني دارد . برخي از کدک‌هاي صوتي به خاطر کيفيت بالايي که دارند به پهناي باند زيادي احتياج دارند و برخي از کدک‌هاي صوتي به خاطر استفاده از فشرده‌سازي پهناي باند کمتري را اشغال مي‌کنند .

بررسي چند کدک صوتي :

همانطور که گفته شد هر کدک بسته به ويژگي‌هايي خود ، کاربرد و قابليت‌هاي مختلفي دارد و کيفيت‌هاي صوتي گوناگوني را در اختيار کاربران قرار مي‌دهد . به عنوان مثال کدک G711 a-law که در بالا توضيح داده شد داراي کيفيت صداي خوبي مي‌باشد . (نوع ديگر کدک G711 کدک G711 µ-law مي‌باشد که بيشتر در آمريکا و ژاپن کاربرد دارد .)

براي بررسي کيفيت کدک‌هاي مختلف واحد اندازه‌گيري به نام ميانگين نمره نظر ، MOS ايجاد شده است که به کيفيت صداي انتقالي توسط انواع کدک صوتي يک نمره اختصاص مي‌دهد . در جدول ذيل مي‌توانيد برخي از کدک‌هاي متداول را همراه با پهناي‌ باند و نمره آن‌ها مشاهده نماييد .

همانطور که در جدول فوق مي‌بينيد کدک‌هاي صوتي گوناگوني براي استفاده در سيستم‌هاي تلفني وجود دارد که هر کدام از آنها ويژگي‌هاي خود را دارند . مثلا کدک G.722 که به کدک HD معروف است داراي کيفيت صداي بسيار مطلوبي مي‌باشد ولي از طرفي پهناي باندي معادل 64Kbps دارد که در مکالمات دو طرفه با تعداد مکالمات بالا پهناي باند بسيار زيادي را اشغال مي‌کند . از طرفي کدک‌هايي که داراي قابليت فشرده‌سازي نيز هستند هم در جدول فوق مشاهده مي‌شوند مانند کدک G.729 ، اين کدک صوتي همانطور که مشاهده مي‌کنيد پهناي باند کمي احتياج دارد ولي از کيفيت صداي خوبي برخوردار نيست .

بنابر‌اين با توجه به مفهوم کدک صوتي و مطالبي که در مورد ويژگي‌هاي کدک‌هاي گوناگون مطرح شد به اين نتيجه مي‌رسيم که انتخاب کدک در راه‌اندازي يک سيستم تلفني VOIP از اهميت ويژه‌اي برخوردار است .

کلام آخر :

با توجه به تمام نکاتي که در اين مقاله آموزشي در مورد کدک صوتي ذکر شد مي‌توان دريافت که در راه‌اندازي مراکز تلفني ويپ بهتر است براي ارتباطات تلفن‌هاي داخلي از کدک‌هاي صوتي با کيفيت مانند : G.711 و براي ارتباطات شعبات شرکت و يا ارتباطاتي که از کانکشن‌هايي با پهناي باند محدود استفاده مي‌کنيد از کدک‌هايي با پهناي باند کمتر مانند : ILBC و يا GSM استفاده نماييد .

براي دريافت مقالات و ويديو‌هاي آموزش ويپ ، کانال اينستاگرام و يا تلگرام ما را دنبال کنيد تا از آخرين اخبار و آموزش‌هاي ما مطلع باشيد .

کدک صوتي چيست ؟